Latif Demirci’nin “Canavar Koyun Orhan”ı
Karikatür sanatının büyük ustalarından Latif Demirci 3 yıl önce dün (5 Haziran 2022) hayatını kaybetti.
Yeni kuşaklar, muhtemelen onu daha çok Hürriyet’te çizdiği Press Bey ile hatırlıyor. Biraz daha eskiler Gırgır’da Muhlis Bey ve Sıdıka’yla, Fırt’ta Tarzan ve Arap Kadri’yle... Muhlis Bey’i Behiç Pek, Sıdıka’yı Atilla Atalay, Arap Kadri’yi Tekin Aral yazıyordu. Hepsinin altında “LATİF” imzası vardı.
12 Eylül’den sonra o imzayı mizah dergilerinin dışında da gördük. İletişim Yayınları’nın Yeni Gündem’i mesela... Orada hem kendi hikayelerini hem de Murat Belge’nin yarattığı kurgu karakter Sadık Özben’i çiziyordu.
Aynı yıllarda Adam Sanat’a da işlerini görüyorduk. Latife Tekin’in harikulade romanı Berci Kristin Çöp Masalları için okuma notlarından yaptığı nefis çizimleri hatırlıyorum. Lakin pek azını resmetmişti. İnsan “keşke tamamını çizseydi” diye düşünmeden edemiyor. (Yoksa çizdi de benim mi haberim yok? Öyleyse ne şahane olur. Cehaletimden mutlu olmaya hazırım. )
Çok üretken bir çizerdi Latif Demirci. Geçen yıl İş Bankası Kibele Sanat Galerisi’nde açılan “Yazan-Çizen: Latif Demirci” sergisinin küratörlüğünü İhsan Yılmaz ile birlikte üstlenen kızı Yasemin Demirci, “Babamın arşivinin bu kadar büyük olduğunu bilmiyordum” demişti. Varın düşünün!
O arşivin nadide parçalarından biri Canavar Koyun Orhan’dı.
1978-79’da arkadaşlarıyla çıkardığı Mikrop dergisinde yarattığı Canavar Koyun Orhan karakteri, dönemin ruhunun cisimleşmiş haliydi.
Latif, yıllar sonra, Express’in 19 Mayıs 1994’te çıkan 17. sayısında Orhan’ı şöyle tarif ediyordu:[1]
“Canavar Koyun Orhan... 1978- 79 yıllarında çıkan mizah dergisi Mikrop’un yiğit koyunu...
Dönemin ruhunu içine sindirmiş, gözleri çakmak çakmak, ağzında Bulgar Samsun’u, halkını baskı ve kesimlere karşı örgütleyip bilinçlendiren, kasaplara karşı ölümüne savaşan kahraman koyun...
12 Eylül kesiminde belki kelleyi kurtardı ama o sıralar dergi de kapandığı için kitlelerle iletişimi koptu... Örgütsüzlük sonucu 90’lı yıllarda şekilde de görüldüğü gibi evrim geçirip tekrar dört ayak üzerine indi ve bükük boynuyla toprağa bakar oldu... Ne düşünür ne taşınır bilinmez ama, meydanın kasaplara kaldığı kabak gibi
***
İronik bir tesadüf oldu.
Bugün Kurban Bayramı’nın ilk günü... Arife günü Latif Demirci’nin ölüm yıl dönümüne denk geldi.
Hem onun hem de Orhan’ın ruhu şad olsun.
Teşekkürler: Aydan Çelik ve T24
;){kind=link}
Yorumlar (0)